چگونه مدارس می‌توانند استرس و فرسودگی شغلی معلم را کاهش دهند؟
نویسنده: سارا گانسر – مترجم: سارا عاشوری
جاستینا شلوند و آماندا فیتزجرالد در وبلاگ ای‌اس‌سی‌دی نوشته‌اند: مشاوران مدرسه مسئولیت کمک به نوجوانان برای بهبود پیدا کردن از حوادث ناگوار گذشته و تروماها را بر عهده دارند. بنابراین مدیران مدارس باید سلامت روان مشاوران را در اولویت قرار دهند.
شکی نیست که استرس یک سال تحصیلی سخت و درهم روی همۀ مربیان تأثیر می‌گذارد. حتی در شرایط عادی‌تر نیز آن‌ها تحت تأثیر شرایط استرس‌زا مانند شلوغی کلاس‌های درس، ساعت کار طولانی و حجم سنگین کاری و انتظاراتی که از آن‌ها برای رفع نیازهای عاطفی و جسمی دانش‌آموزان وجود دارد، قرار می‌گیرند.
با وجود اینکه برخی از مشکلات بزرگی که منجر به فرسودگی شغلی معلم‌ها می‌شود، مانند اندازه یا تعداد کلاس‌ها را مدیر مدرسه نمی‌تواند تغییر دهد. اما چارۀ کار بسیاری از مشکلات دیگر در اختیار اوست. اگر رفاه معلم به خاطر کارکرد سیستم مدرسه به خطر بیفتد، دادن راهکارهایی غیرعملی که مسئولیت انجام آن نیز بر عهدۀ خود معلم است، ناکارآمد و غیرمنصفانه تلقی می‌شود. مدارس باید به جای دادن راهکارهایی مانند «پیدا کردن تعادل میان کار و زندگی» یا «بیشتر ورزش کردن»، نقش خود را در حل مشکلات معلمان به رسمیت بشناسند. و ساختارهای جدیدی برای تمرین‌های متنوع، زمانی برای خودمراقبتی، تفکر و سلامت عمومی مربیان، کارکنان مدرسه و حتی مدیران در نظر بگیرند.
ایده‌هایی برای مدارس به‌منظور کاهش فرسودگی معلم‌ها
در ادامه هفت ایده برای کاهش فرسودگی معلم‌ها آورده شده است:
1. نظرسنجی از معلم‌ها و گوش دادن به آن‌ها
میشل لو دستیار مدیر نوشته است: برای کمک به معلم‌ها و کارکنان مدرسه در مدیریت استرس، مدیران مدرسه در دبیرستان آرکادیا در اطراف لس‌آنجلس، راه‌های جدید پشتیبانی را برای معلمان و دیگر کارکنان پیشنهاد داده‌‌اند.
اما تیم مدیریت مدرسه «آنچه را که تصور می‌کردیم در خدمت تیم باشد»، به همه تحمیل نکرد. در عوض با معلم‌ها و کارکنان مدرسه از طریق نظرسنجی آنلاینی که بر سلامت عمومی تمرکز داشت، ارتباط گرفته شد. سپس به مشکلات معلم‌ها گوش دادند. در نتیجه، مدرسه یک خط مشاوره راه‌اندازی کرد که از طریق آن کارکنان می‌توانند برای جلسات درمانی کوتاه و مشاوره تماس بگیرند. همچنین آن‌ها مجموعه‌ای از درس‌گفتارهای 30 دقیقه‌ای در مورد موضوعاتی که در نظرسنجی‌ها شناسایی شده مانند ذهن‌آگاهی، روان‌شناسی مثبت و خودمراقبتی را تولید کردند. مدرسه به جای اینکه به معلم‌ها بگوید که یوگا را امتحان کنند، یک مربی کارآزمودۀ یوگا را استخدام کرد تا هر هفته کلاس‌های مجازی یوگا در دسترس کارکنان باشد و مربی در ابتدای جلسات تمرین‌های تمرکز و تنفس را اجرا کند.
2. امکان درخواست برای معلم‌ها
معلمان در مدرسۀ ابتدایی فال همیلتون نشویل، سیستمی به نام «ارتباط فوری» دارند که با کمک آن معلم‌ها می‌توانند از طریق یک پیام متنی فوری با همکار خود در مدرسه تماس بگیرند. و از کلاس خارج شوند. این سیستم برای مواقعی که شرایط کلاس طاقت‌فرسا می‌شود بسیار مناسب است. معلم برای مدت کوتاهی از کلاس خارج می‌شود. از همکار خود کمک می‌گیرد و بعد از چند نفس عمیق باز می‌گردد. با این ایده بر اینکه معلم‌ها ابرقهرمان نیستند تأکید می‌شود. آن‌ها می‌توانند مستأصل شوند و به کمک نیاز داشته باشند. درخواست کمک از همکاران دیگر یک نیاز کاملاً طبیعی است و همه باید در مدرسه از یکدیگر حمایت کنند.
3. ساعات کاری منعطف
راشل و جان جورج برای ای‌اس‌سی‌دی نوشته‌اند: معلم‌ها ساعات زیادی در اوایل صبح، آخر شب و آخر هفته‌ها برای دانش‌آموزان وقت می‌گذارند. بنابراین مدیران زمانی که ساعت کار را محاسبه می‌کنند، باید این موارد را در نظر داشته باشند و انعطاف نشان دهند. اگر معلم‌ها کارهایشان را انجام می‌دهند و برای دانش‌آموزان وقت می‌گذارند، کافی است. حتماً نیاز نیست که ساعات حضور در مدرسه را محاسبه کنیم. می‌توان برگه‌های امتحانی را در یک کافی‌شاپ تصحیح کرد یا با لباس راحتی کارهای آنلاین انجام شود. تا زمانی که وظایف شغلی انجام می‌شود همه‌چیز مرتب است و نباید سخت گرفت. منعطف بودن ساعت کاری برای معلمان در همه جای دنیا حیاتی است و همه می‌دانیم که اغلب آن‌ها بیشتر از ساعتی که تعهد دارند، کار می‌کنند.
4. توافقات مشترک
هنگامی که در برنامه‌های مدرسه، خودمراقبتی لحاظ نمی‌شود، وظیفۀ معلم‌هاست که زمانی را برای مراقبت از خود در نظر بگیرند. اما شلوند و فیتزجرالد نوشته‌اند: «خودمراقبتی باید بخشی از فرهنگ مدرسه باشد. نه مسئولیتی که کارکنان و معلم‌ها به‌تنهایی آن را پیگیری کنند». برای شروع کار بهتر است در یک مکان مناسب، توافقنامههایی بین مدرسه و کارکنان و معلم‌ها تنظیم شود. تا طرفین بتوانند در تنظیم هنجارهایی مانند نحوۀ تعامل کارکنان و گوش دادن به یکدیگر، تعیین حدومرزهای واقع‌بینانه و ایجاد روال‌های کاری نظر بدهند.
5. برنامه‌ریزی برای سر زدن‌های منظم
سرزدن‌های منظم صبحگاهی، حتی اگر برای چند دقیقه درب کلاس باشد، به معلم‌ها یادآوری می‌کند که به اندازۀ کافی برای آن‌ها زمان می‌گذارید تا ببینید اوضاع چطور است و مشکلات را چگونه حل می‌کنند. همیشه سر زدن‌ها نیاز به برنامۀ قبلی ندارند. گاهی اوقات چند کلام کوتاه در راهرو نیز معنای زیادی دارد. معلم کیمی فینک برای وی آر تیچرز نوشته است: «همیشه بگردید و به دنبال چیزهای مثبت باشید و با جملات مثبت برای معلم یادداشت بگذارید».
6. برنامه‌ریزی برای دیدارهای غیررسمی
با افزایش مسئولیت معلم‌ها، ساعت کاری آن‌ها نیز افزایش پیدا می‌کند. و باید زمان‌هایی برای رفع فشار، غذا خوردن و آرام شدن وجود داشته باشد.
مدیر مدرسۀ ابتدایی ویت‌ست در نشویل، برنامه‌ای ایجاد کرد که به معلمان اجازه می‌دهد تا زمانی که دانش‌آموزان فعالیت‌های جانبی انجام می‌دهند، آن‌ها به‌صورت منظم با یکدیگر در ارتباط باشند و همکاری کنند. این برنامه کمک می‌کند که در نهایت ظرفیت و فرهنگ آموزشی مدرسه و یادگیری دانش‌آموزان را بهبود می‌دهد.
7. اهمیت سلامتی و حمایت از معلم‌ها
کتی فاربر، مسئول توسعۀ حرفه‌ای نوشته است: «سطح استرس معلم‌ها با پزشکان و پرستاران اتاق اورژانس برابری می‌کند. برای مدیر مدرسه مهم است که در سلامتی و خودمراقبتی نمونه باشد.» معلم‌ها را تشویق کنید که استراحت کنند و برای کار و زندگی خود حدومرز درستی تعیین کنند. مدیران نیز از این فاعده مستثنی نیستند. آن‌ها می‌توانند در طول روزهای کاری پیاده‌روی سریع و کوتاهی داشته باشند. سعی کنند که پس از ساعت شش عصر دیگر به ایمیل‌ها و پیام‌ها پاسخ ندهند. همین‌طور آن‌ها باید به معلم‌ها بگویند که پاسخ دادن به ایمیل‌ها در آخر هفته الزامی نیست.
هر روز صبح قبل از شروع مدرسه، چند دقیقه از برنامۀ آغازین را به مدیتیشن اختصاص دهید. قرار دادن این برنامه در برنامۀ روزانه یا کاهش حجم کاری معلم‌ها در موقعیت‌های دیگر، فشار را از دوش معلم‌ها بر می‌دارد و نشان می‌دهد که سلامتی در فرهنگ مدرسه اولویت است.
همین‌طور در نظر بگیرید که کدام کارکنان ممکن است استرس قابل‌توجهی را تجربه کنند. برای آن‌ها روشن کنید که سلامتی‌شان در اولویت است و می‌خواهید کمک کنید تا راه‌حلی برای مقابله با این فشار و استرس پیدا کنند.